number | स्वर independent vowels unabhängige Vokalen | मात्राएं dependent vowels abhängige Vokalen | |||
---|---|---|---|---|---|
1. | अ | Amerika, अदरक, अलमारी, अनार | |||
2. | आ | Ahnung, आम, आग | ा | बा | Bamberg |
3. | इ | immer, Internet, इमली | ि | बि | bitte, bibbern |
4. | ई | ईश्वर, ihr, bieten | ी | बी | biegen, Biber |
5. | उ | Unabhängigkeit, und, unsere, Unternehmen, Unterstützung, उल्लू | ु | बु | Burg |
6. | ऊ | ऊंट, uhr, uhu | ू | बू | Buch |
7. | ए | Ente, erhalten, erledigen, एक | े | बे | Besen |
8. | ऐ | Äpfel, Entscheidung, erste, ऐनक | ै | बै | Bär |
9. | ओ | Olympiapark, Ohr, ओले | ो | बो | Boot |
10. | औ | औरत, और | ौ | बौ | Bauxite |
11. | ऑ | online, organisation | ॉ | बॉ | |
12. | ऋ | ृ | बृ | ||
13. | अनुस्वर | ं | बें बैं बों बौं बीं | बेंत, बेंधना | |
14. | चन्द्रबिन्दु | ँ | बँ बँ बूँ | सँबँध, बँगाल |
number | व्यंजन consonants Konsonanten | ||
---|---|---|---|
guttural, कण्ठय | |||
1. | क | K | kleidung, konto, kamel, कोयल, कुरसी, काम |
2. | ख | KH | kalt, kamm, kult, खरगोश, खारिश, खेल, खुशी |
3. | ग | G | gebiet, gebäude, gefahr, gummi, गाय, गायब, गाजर |
4. | घ | GH | langhaar, घड़ी, घर |
5. | ङ | ||
palatal, तालव्य | |||
6. | च | CH | quatsch, entschuldigung, matschaufen, check, चाबी, चोर, चम्मच, चार |
7. | छ | CHH | छतरी, छाता, छिल्का, छींक, छब्बीस, छत्तीस, छयालीस, छप्पन, छयासठ, छयत्तर, छयासी, छयानवें |
8. | ज | J | jaipur, job, जड़, जहाज, जाना, जूठ |
9. | झ | JH | झाड़ू, झंडा, झूला, झूठ, झरना |
10. | ञ | ||
cerebral, मूर्धन्य | |||
11. | ट | T | Tag, Termin, Terror, Text, Textil, Transport, Tourist, Team, turm, टांग, टूटना, टेढा, टिंडा, टमाटर |
12. | ठ | TH | ठंड, ठंडा, ठंड लगना, ठंड में रखना, ठेला |
13. | ड | D | Donau, Daten, Demokratie, Deutsch, डमरू, डाली, डोलू |
14. | ढ | DH | ढोलक |
15. | ण | ||
dental, दंत्य | |||
16. | त | T | Teig, tragen, तोता |
17. | थ | TH | Taute, Thema, Thermos, थैला |
18. | द | D | Druck, darstellen, दादी |
19. | ध | DH | Sandhügel |
20. | न | N | neben, Netzwork |
labial, ओष्ठय | |||
21. | प | P | Parlament, Paar, पल, पैदा, पैर, पक्षी |
22. | फ | PH | peinlich, Paleontologie, फाटक |
23. | ब | B | Bank, beide, bekommen, bear, बंदर, बंद, बोरी, बाल |
24. | भ | BH | abhängig, भालू, भेड़िया |
25. | म | M | Medien, Markt, Mann, Mädchen, Mummy, मुर्गा |
अंतस्थ | |||
26. | य | Y | Jahr, Januar |
27. | र | R | Redakteur, rauchen, Rail, रोना |
28. | ल | L | Land, Leiter, Leute |
29. | व | W | Video, Wagen, Wahrheit, Warnung, Weihnacht, weiter, Wirbel, Woche, वजन |
ऊष्म | |||
30. | श | SH | Schlagzeil, schmutzig, Schritt, Schweiz, Schwerpunkt |
31. | ष | ||
32. | स | S | Sicherheit, Service, sehen, Zahl, Zeitung, Zimmer, Zufall, zwei |
33. | ह | H | Haus, Hilfe |
नुक्ता (़) | |||
34. | क़ (क+़) | ||
35. | ख़ (ख+़) | ||
36. | ग़ (ग+़) | ||
37. | ज़ (ज+़) | Z | Sonne, rose, zoom |
38. | ड़ (ड+़) | थप्पड़, गीदड़, घोड़ा | |
39. | ढ़ (ढ+़) | पढ़, रीढ़ | |
40. | फ़ (फ+़) | F | Pharmacy, Frankreich, Foto, Foyer, Frau, Veranstaltung, Verlag, Vielfalt, Fahne |
41. | य़ (य+़) |
number | हलन्त (्) | ||
---|---|---|---|
1. | क+्+ष | क्ष | |
2. | ज+्+य | ज्ञ | |
3. | त+्+र | त्र | |
4. | द+्+द | द्द | |
5. | द+्+ध | द्ध | |
6. | द+्+म | द्म | |
7. | द+्+य | द्य | |
8. | श+्+र | श्र | |
9. | ह+्+म | ह्म | |
10. | ह+्+य | ह्य | |
11. | ह+्+व | ह्व |
number | glyph | examples |
---|---|---|
1. | का | |
2. | कि | |
3. | की | |
4. | कु | |
5. | कू | |
6. | कृ | कृति |
7. | के | |
8. | कै | |
9. | कॉ | कॉपी, कॉलेज |
10. | को | |
11. | कौ | |
12. | खा | |
13. | खि | |
14. | खी | |
15. | खु | |
16. | खू | |
17. | खृ | |
18. | खे | |
19. | खै | |
20. | खॉ | |
21. | खो | |
22. | खौ | |
stimmlos | stimmhaft | ||||
---|---|---|---|---|---|
unaspiriert / unbehaucht | aspiriert / behaucht | unaspiriert / unbehaucht | aspiriert / behaucht | Nasal | |
guttural, कण्ठय, Velare | क | ख | ग | घ | ङ |
palatal, तालव्य | च | छ | ज | झ | ञ |
cerebral, मूर्धन्य, Retroflex | ट | ठ | ड | ढ | ण |
dental, दंत्य | त | थ | द | ध | न |
labial, ओष्ठय | प | फ | ब | भ | म |
Sonoranten, अंतस्थ व्यंजन | य | र | ल | व | |
Oklusive Ovular | |||||
Frikative, ऊष्म व्यंजन | श | ष | स | ||
Glottal | ह |